سبد داروی شما

ویتامین D را بهتر بشناسیم

ویتامین D را بهتر بشناسیم
مطالب این نوشته
  • راهنمای جامع آشنایی و نحوه مصرف ویتامین D

    شاید برای شما هم سوال باشد که که ویتامین دی برای چی خوبه ؟ دراین نوشتار به معرفی ویتامین D می پردازیم Tمیزان نیاز بدن به ویتامین D را بررسی و به شما کمک می کنیم تا ویتامین D را بهتر بشناسیم.

    درباره نقش آن در بدن صحتب می کنیم. عوارض کمبود و مصرف بیش از حد آن را نیز مرور می کنیم.

    قبل از هر چیز باید بدانید عبارت های ویتامین دی، D، د۳ و کوله کلسیفرول که در این متن به کار می روند همگی به یک معنا هستند.

    با ما همراه باشید.

    نقش ویتامین D در بدن چیست؟

    این ویتامین از مهمترین ویتامین های مورد نیاز بدن است. برای همین باید ویتامین D را بهتر بشناسیم تا در مورد فواید و نحوه مصرف آن اطلاعات بیشتری داشته باشیم.

    این ویتامین نقش مهمی در جذب کلسیم و فسفر در کلیه ها دارد. به عبارتی وظیفه اصلی آن تنظیم مقدار کلسیم و فسفر است. سایر خواص آن از همین ویژگی ناشی می شود.

    این ویتامین در بسیاری از متابولیسم های حیاتی بدن دخالت دارد.

    چه غذاهایی ویتامین D دارند؟

    شاید رایج ترین سوال درباره ویتامین D این باشد که برای تامین ویتامین دی باید چه غذاهایی مصرف کنیم. یا ویتامین D در چه غذاهایی وجود دارد.

    باید بدانید که به صورت معول نهایتا ۲۵% از مقدار ویتامین دی مورد نیاز بدن می تواند از طریق غذا تامین شود.

    مهمترین روش تامین ویتامین دی بدن بهره گیری از نور خورشید است.

    ویتامین د به صورت طبیعی در لایه های داخلی پوست بدن و از تاثیر اشعه ماورای بنفش نور خورشید بر پیش سازهای آن ساخته میشود.

    ۲۰دقیقه ماندن در برابر نورخورشید با این شرط که ۴۰ درصد پوست بدن در معرض  آفتاب باشد نیاز روزانه بدن را تامین میکند.

    اما عواملی مثل موقعیت جغرافیایی، فصل، سن، رنگ پوست و مصرف کرم های ضدآفتاب میزان تولید ویتامین D بوسیله پوست را تحت تاثیر قرار می دهد.

    به طوری که تخمین زده می شود که بیشتر از نیمی از مردم دنیا برای تامین ویتامین دی نور کافی خورشید دریافت نمی کنند.

    غذاهای محدودی حاوی هم هستند که منبع تامین D3 مورد نیاز بدن هستند.

    • ماهی سالمون
    • روغن کبد ماهی
    • و درمقادیر بسیار کمتری زرده تخم مرغ
    • و جگر

    می توانند از تامین کنندگان د۳ برای بدن باشند.

    البته این نکته را به خاطر داشته باشید که قزل آلای سالمون جزو غذاهایی دریایی تامین کننده ویتامین D نیست.

    ویتامین D  در چه میوه هایی وجود دارد ؟

    به صورت کلی ویتامین دی از منابع گیاهی ماننده میوه ها به دست نمی آید. منابع اصلی همانطور که در بالا به آن اشاره کردیم،  نور آفتاب و غذاهای دریایی هستند.

    ویتامین D

    رابطه مصرف ویتامین D و رنگ پوست

    باید توجه داشته باشیم که ویتامین D در اثر اشعه فرابنفش نور خورشید بر پیش سازهای ویتامین دی در لایه های زیرین پوست تولید می شود.

    افراد دارای پوست تیره که در سلول های سطح پوست خود دارای مقادیر بیشتری ملانین (رنگدانه های پوستی که میزان روشنی و تیرگی پوست افراد را تعیین می کند) هستند. ملانین جاذب اشعه فرابنفش است. در نتیجه این اشعه نمی تواند از سطح پوست تیره عبور کند و به لایه های زیرین برسد.

    برآیند این اتفاق کاهش میزان تولید ویتامین D در افرادی است که پوست تیره تری دارند. بنابراین افراد دارای پئست تیره تر نیاز به مصرف ویتامین D بیشتری نسبت افراد روشن پوست دارند.

    نکته جالب این است که افزایش انواع سرطان های پوست و افزایش بیشتر چین و چروک در افراد دارای پوست روشن تر ناشی از بی دفاع بودن این افراد در برابر اشعه ماوراء بنفش خورشید است. ضرورت دارد این افراد بیشتر از سایرین از کرم های ضدآفتاب استفاده کنند.

    فواید ویتامین D برای بدن

    ویتامین د و کلسیم باعث افزایش قدرت و هماهنگی عضلات در افراد کهنسال می‌شوند.

    ویتامین D3 به رشد و استحکام استخوان‌ها کمک زیادی می کند. به همین دلیل باعث پیشگیری از بروز بیماری‌هایی مانند راشیتیسم در کودکان می شود. درست به همین علت از استئومالاسی (نرمی استخوان) در بزرگسالان و پوکی استخوان در کهنسالی جلوگیری میکند.

    این مطلب را هم ببینید  تامین ویتامین D بدن و رژیم غذایی

    همچنین مصرف ویتامین د به  رشد سلولها کمک زیادی می‌کند و در سلامت مغز و جلوگیری از آلزایمر نقش مهمی دارد.

     عوارض کمبود ویتامین D

    با توجه به اهمیت و نقشی که در بدن دارد، عوارض کمبود ویتامین D می تواند بسیار جدی باشد.

    این مسأله آنقدر مهم است که حتی در کتاب درسی مانند علوم هفتم سوال اگر ویتامین دی بدن کم باشد چه می شود مطرح شده است. تا از همان دوران کودکی دانش آموزان و خانواده ها را نسبت به اهمیت و عوارض کمبود ویتامین D آگاه کنند.

    از مهم ترین عوارض کمبود ویتامین D در دوران کودکی بیماری راشیتیسم است. به عبارتی نام بیماری کمبود ویتامین D همان راشیتیسم معروف یا نرمی استخوان است.

    همانطور که قبلا  اشاره کردیم کمبود کلسیم و فسفر که خود به دلیل کمبود vitamin D اتفاق می افتد، در دوره رشد، استخوان‌های فرد دارای کلسیم کمتری خواهد بود. این مساله باعث می شود که استخوان ها نتوانند وزن فرد را تحمل کند و در نتیجه انحنا خواهند یافت.

    عوارض دیگر کمبود این ماده حیاتی بزرگی جمجمه، زائده‌های روی ستون فقرات و برجستگی استخوانهای قفسه سینه می‌باشد.

    کمبود ویتامین D همچنین می تواند باعث ناهنجاری پهن تر شدن مچ دست و پا پهن شود.  این عارضه به خوبی توسط رادیوگرافی قابل تشخیص است.

    کمبود کوله کلسیفرول باعث دیر دندان درآوردن، دیر نشستن و دیر راه افتادن کودکان می شود.

    نافرم شدن لگن در دخترها باعث تنگی لگن شده از دیگر عوارض کمبود vitamin D است.

    در چنین شرایطی مادر احتمالا ناچار به عمل سزارین خواهد شد.

    در دوران بزرگسالی کمبود این ماده حیاتی در بدن باعث بوجود آمدن بیماری استئومالاسی می‌شود.

    این بیماری به این شکل است که با کاهش تراکم استخوانی دردهای شدیدی در قسمت پا و کمر احساس می‌شود. متاسفانه در چنین حالتی استخوان‌ها بلند به راحتی شکسته می‌شوند.

    به علت عوارض شدید، اقدام سریع و صحیح برای درمان کمبود ویتامین دی از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است.

    عوارض ویتامین دی در صورت مصرف بیش از اندازه می تواند سبب بیماری های مختلف بشود.

    ویتامین D در آزمایش

    شاید این سوال خیلی از شما باشد که  ویتامین d در آزمایش خون را چطور باید تفسیر کنیم. در این مورد یک مقاله جامع و کامل با عنوان آزمایش ویتامین D خون آماده کرده ایم. که از طریق لینک نارنچی رنگ می توانید آن را مطالعه کنید.

    نتیجه آزمایش ویتامین دی چندان پیچیده نیست. میزان ویتامین دی در آزمایش خون به صورت هیدروکسی کوله کلسیفرول یا با عبارت Vitamin D2-5OH نشان داده می شود.

    سطح طبیعی ویتامین d در آزمایش خون باید بیشتر از ۲۰ ng/ml باشد. مقادیر بین ۱۲ تا ۲۰ نانوگرم بر میلی لیتر ناکافی است و نشانگر کمبود ویتامین دی است. در صورتی که آزمایش ویتامین دی مقادیر کمتر از ۱۲ نانوگرم بر میلی لیتر را نشان دهد فرد دچار فقر ویتامین D شناخته می شود. برخی پزشکان نیز ویتامین دی زیر ۱۰ را بسیار خطرناک می دانند.

    بر این اساس  باید به مقدار کافی ویتامین دی روزانه مصرف کنید. در مورد اینکه ویتامین D3 را کی بخوریم در ادامه همین متن توضیح خواهیم داد.

    درمان خانگی کمبود ویتامین دی

    دیدیم که کمبود این ریز مغذی بسیار خطرناک است. به همین دلیل خیلی ها به دنبال درمان خانگی کمبود ویتامین دی هستند. به این منظور و در صورتی که کمبود شما خیلی شدید و در حالت بحرانی و نیاز به درمان نباشد می توانید با دریافت مقادیر بیشتری از نور آفتاب یا مصرف غذاهای دارای d3 این مشکل را حل کنید.

    اما به هر حال باید تحت مراقبت پزشک نیز قرار داشته باشید.

    در موارد شدیدتر برای درمان کمبود ویتامین دی حتما باید از نوع تزریقی و با دزهای بالا بهره گرفت.

    مصرف ویتامین D در دوران یائسگی

    استفاده از مواد غذایی دارای ویتامین دی یا مکمل ها در دوران یائسگی اهمیت بسیار زیادی دارد.

    ویتامین دی در زنان بالای ۵۰ سال به خاطر تغییرات هورمونی در معرض خطر پوکی استخوان قرار دارند بسیار حیاتی است. ترکیب کلسیم و ویتامین D اولویت اول این افراد برای حفظ استحکام استخوان و پیشگیری از پوکی استخوان است.

    انواع سرطان های مخصوص سرطان کولون ( انتهای روده بزرگ) و سرطان سینه و ملونوما (سرطان پوست) ارتباط زیاد با کمبود این ریز مغذی دارد.

    این مطلب را هم ببینید  کمبود اسید فولیک و عوارض آن

    تغییرات خلق و خو و افسردگی در سنین یائسگی  با کمبود ویتامین D ارتباط معنا داری دارد. این مساله به خصوص در فصول سرد سال که دریافت نور خورشید کاهش می یابد مشاهده می شود.

    کاهش ویتامین D می تواند زمینه را برای کاهش عملکرد انسولین در بدن و دیابت نوع دوم فراهم کند. مطالعات زیادی در اینباره انجام شده که کمبود آن می تواند عملکرد طبیعی انسولین در بافت ها را کاهش دهد. به همین علت مصرف ویتامین دی در زنان سن و در دوران یائسگی در پیشگیری از خطر دیابت موثر است.

    ویتامین D

    کمبود ویتامین دی در بارداری

    برخی از خانم‌ها به دلایل مختلف که یکی از آن‌ها کمبود ویتامین دی در بارداری است به پره اکلامپسی که نوعی فشار خون دوران باداریست مبتلا می‌شوند.

    این بیماری اگر ناشی از کمبود Vitamin D باشد باعث بیماری استخوان قبل از تولد و اختلال در کیفیت استخوان نوزاد پس از تولد می‌شود.

    بنابراین انجام آزمایش ویتامین دی در بارداری بسیار مهم و حیاتی است. می بینیم که عوارض کمیود ویتامین دی در زنان جدی تر از مردان است.

    رابطه کمبود کوله کلسیفرول با بیماریهای سیستم ایمنی اثبات شده است. بیماری هایی نظیر آرتریت، ام اس، کولیت و پسوریازیس،  سرماخوردگی، کرونا.

    چاقی، دیابت، پارکینسون، آلزایمر، اوتیسم، قوای جنسی و چرخه خواب نیز با D3 در ارتباط هستند.

    درباره رابطه بین ویتامین D و کرونا در ادامه این نوشته توضحیات بیشتری می دهیم.

    عوارض کمبود ویتامین دی در کودکان و نوزادان

    ویتامین D در نوزادان ارتباط مستقیمی با میزان ویتامین دی مادران شیرده دارد. در نتیجه اگر مادر از کمبود ویتامین دی رنج ببرد این کمبود در نوزاد او هم مشاهده خواهد شد.

    مادران شیرده باید تحت نظر پزشک و پس از انجام آزمایش، به صورت منظم از ویتامین D50000 یا ویتامین D3 1000 استفاده کنند.

    ضعف ماهیچه، تاخیر در رشد یا رشد کم، دیر دندان در آوردن درد مزمن دست و پا ناشی از کمبود ویتامین D3 است. عفونت های دستگاه تنفسی ناشی از کاهش قدرت سیستم ایمنی در کودک، راشیتیسم و ناهنچاری اسکلتی و فشار خون بالا نیز با این موضوع بی ارتباط نیست.

    رابطه دهها بیماری دیگر نیز با کمبود vitamin D ثابت شده است.

    بیماری هایی نظیر دیابت، ام اس، بیماری های کلیه، افزایش فشار خون؛ کولین روده، اگزما، پسوریازیس و …

    بیماری هایی که جذب ویتامین D را کاهش می دهند

    برخی بیماری ها بر روی توانایی بدن برای جذب مقادیر کافی کوله کلسیفرول از طریق دستگاه گوارش تاثیر می‌گذارند.

    نمونه هایی از این بیماری ها عبارتند از: بیماری سلیاک یا عدم تحمل گلوتن و بیماری کرون. (کرون یک نوع بیماری التهابی روده همراه با دفع مدفوع خونی است.)

    جراحی هایی که بخش هایی از معده یا روده ها را برمیدارند نیز می تواند به کاهش  جذب D3 منجر شوند.

    نمونه ای از این نوع جراحی، بای پس معده است که برای چاقی انجام میشود.

    این افراد الزاما باید مکمل ویتامین D مصرف کنند تا به این صورت ویتامین دی روزانه مورد نیاز خود را به دست آورند.

    رابطه بین ویتامین د و چاقی

    چون مقدار ویتامین دی در افراد چاق یا دارای اضافه وزن کم تر است، این اعتقاد وجود دارد که بین ویتامین دی و چاقی و در نتیجه بیماری هایی مثل سرطان, بیماری قلبی و دیابت ارتباط وجود داشته باشد.

    اما حقیت ماجرا در مورد رابطه بین ویتامین د و چاقی این است افراد دارای اضافه وزن برای این­که میزان ویتامین دی موجود در بدنشان با دیگر افرادی که وزن طبیعی دارند برابر شود، باید بیشتر از سایر افراد ویتامین دی دریافت کنند.

    چاقی بر روی ظرفیت بدن در جذب ویتامین دی تاثیر نمی­‌گذارد اما هرچه میزان چربی زیر پوست بیشتر باشد، مقدار بیشتری از ویتامین متوقف می­‌شود و در جریان خون آزاد نمی­‌شود.

    نتیجه نهایی اینکه کمبود ویتامین D از دلایل اصلی افزایش وزن نیست ولی تاثیرات خود را بر روی وزن میگذارد.

    میزان شیوع کمبود D3

    به صورت تخمینی بیش ازیک میلیارد نفر در دنیا به فقر  D3 مبتلا هستند.  فقر Vitamin D در آمریکا بین ۳۰ تا ۵۰ درصد و در ایران بالای ۷۰ درصد می باشد.

    این مطلب را هم ببینید  ویتامین آ : آشنایی با یک راز سلامتی

    کمبود دریافت ویتامین دی روزانه در فصل زمستان افزایش پیدا می‌کند. دلیل این مساله افزایش لباس، دریافت کمتر نور خورشید و بیشتر ماندن در خانه به دلیل قرنطینه کرونا است.

    روزانه چقدر ویتامین D باید مصرف کنیم ؟

    مقدار پیشنهادی برای مصرف روزانه ویتامین D 400 واحد بین المللی میباشد.

    نیاز به ” د۳ ” در اطفال و سالمندان بیشتر است.

    بنظر میرسد در کشور ما با توجه به شرایط اقلیمی و نوع پوشش و نیز رژیم غذایی، نیاز تا ۲۰۰۰ واحد هم میتواند بالا رود.

    لذا مصرف قرص ویتامین d زیر نظر پزشک و در صورت عدم رفع نیاز به صورت طبیعی ضروری است.

    میزان مصرف “ویتامین د” در کودکان و نوزادان

    توصیه می شود که کلیه نوزادان و کودکان روزانه یک مکمل ویتامین D حاوی ۴۰۰ IU (واحد بین المللی) از روز پنجم  تولد به بعد مصرف نماید.

    از بین ۱ تا ۲ سالگی میزان نیاز مورد نیا ویتامین D3 به ۶۰۰ واحد افزایش می یابد. بر این اساس در صورت تشخیص و تجویز پزشک می توان ویتامین D 500 را در کودکان مصرف کرد.

    بهترین زمان مصرف

    درادامه به این سوال پاسخ می دهیم که قرص ویتامین d را چه موقع بخوریم.

    ویتامین های محلول در چربی شامل K,E,D A همراه با غذا جذب بهتری دارند. بنابراین توصیه می شود آنها را با یک وعده غذای چرب مصرف شوند.

    همچنین توصیه هایی وجود دارد که D3 را بعد از صبحانه غنی از لبنیات مصرف کنید. در این حالت D3 جذب بهتری خواهد داشت.

    یکی از رایج ترین انواع قرص ویتامین d  دز ۱۰۰۰ واحدی آن است. پس بهتر است نحوه مصرف قرص ویتامین d 1000  را بدانید. در مورد نحوه مصرف قرص ویتامین d3 1000 در یک مقاله جداگانه به صورت اختصاصی و مفصل صحبت کردیم.

    عوارض ویتامین D

    اگر میزان کوله کلسیفرول در خون به بیش از ۱۰۰ نانوگرم (ng/ml) می تواند خطر ناک باشد. که البته بسیار بعید است که در دوزهای مصرفی معمول چین اتفاقی رخ دهد.

    با این وجود از آنجا که مصرف بیش از اندازه ” ویتامین د” باعث افزایش کلسیم خون می شود علایم هایپرکلسیمی را می تواند ایجاد کند. حالت تهوع، دل درد، خستگی مفرط، سرگیجه، تکرر ادرار، نارسایی کلیوی و حتی نارسایی استخوان از عوارض هایپر کلسیمی اند.​

    خستگی مفرط، فراموشی، تهوع، اختلال در گفتار از عوارض مسمومیت با Vitamin D هستند.

    رابطه ویتامین D و کرونا

    به نظر می رسد کسانی که دارای مقادیر کافی ویتامین دی (بالای  ng/ml 30) هستند، کمتر در معرض خطر مرگ ناشی از کرونا قرار می گیرد.

    شواهد کافی در مورد رابطه بین میزان مصرف ویتامین D  و کرونا و تجویز آن وجود ندارد. اما توصیه میشود که در طول بیماری کرونا یک عدد قرص ویتامین D 50000 را به صورت هفته ای به مدت چند ماه مصرف شود.

    همچنین در مقاله جداگانه ای به صورت مفصل رابطه بین کرونا و ویتامین D را بررسی کرده ایم.

    اگر می خواهید اطلاعات بیشتری درباره انواع ویتامین ها داشته باشید می توانید به این لینک مراجعه کنید.

    ویتامین دی

    انواع شکل های دارویی ویتامین D3

    ویتامین د۳ به فرم های دارویی قطره، شربت، کپسول نرم و قرص در بازار دارویی موجود است.

    1. کپسول نرم یا پرل ویتامین D 50000 واحدی، ۴۰۰۰ واحدی، ۲۰۰۰ واحدی، ۱۰۰۰ واحدی
    2. قرص ویتامین D 1000 واحدی، ۲۰۰۰ واحدی
    3. قطره ویتامین D 400 واحد در میلی لیتر، ۱۰۰۰ واحد در میلی لیتر و ۱۲۰۰۰ واحد در میلی لیتر

    نحوه مصرف قرص  ویتامین d3 1000 و سایر مکمل های این ویتامین به صورت معمول یک قرص در هر روز است.

    هر چند که این روزها توصیه بر مصرف ویتامین D3 50000 است اما باید در مصرف آن محتاط باشید. به یاد داشته باشید ویتامین دی روزانه مورد نیاز مقدار مشخصی است.

    به خاطر داشته باشید که برای جبران کمبود ویتامین دی بدن از مصرف خودسرانه مکمل ها خودداری کنید.

     

    برای خرید انواع مکمل ویتامین D3 می توانید به دسته بندی مکمل ویتامین و مواد معدنی مراجعه کنید.

    میانگین امتیازات ۵ از ۵
    از مجموع ۲ رای

    3 پاسخ

    1. ولقعا ویتامین دی دز جلوگیری از کرونا نقش داره یا نه ؟! تکلیف ما چیه قرص ویتامین دی بخوریم یا نه ؟

      1. سلام
        همانطور که توضیح دادیم با وجود برخی نشانه ها مبنی بر تاثیر مصرف منظم ویتامین دی روی کاهش علایم کرونا، هنوز شواهد معتبر و کافی در این زمینه در دسترس نیست.

    دیدگاهتان را بنویسید

    نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

    برند :
    فیلدهایی را که نشان داده می شوند انتخاب کنید. دیگران پنهان خواهند شد. برای تنظیم مجدد سفارش ، بکشید و رها کنید.
    • تصویر
    • شناسه
    • امتیاز
    • قیمت
    • موجودی
    • دسترسی
    • افزودن به سبد خرید
    • شرح
    • محتوا
    • ویجت
    • ابعاد
    • اطلاعات تکمیلی
    Click outside to hide the comparison bar
    مقایسه